ANLATIM BOZUKLUKLARI İLE İLGİLİ UYGULAMALAR

ANLATIM BOZUKLUKLARI İLE İLGİLİ UYGULAMALAR
1- Problemleri karşılıklı anlayış ve birlik içinde çözeceğiz.

2- Ekşi yiyecekleri az, acıyı ise hiç yemezdi.

3- Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile imkânsız.

4- Önümüzdeki haftanın önemli programlarını hatırlatmaya çalıştık.

5- Ben ona ağabey, o da bana kardeşim derdi.

6- Toplantıda pasta ve meyve suyu ikram edildi.

7- Biricik arzum bu yıl ki sınavı kazanmak ve iyi bir bölüme girmemizdir.

8- Fabrika ticarî ve polis otosu üretimine geçen yıl ara verdi.

9- Bu işi ben ve sen yapmalısınız.

10- Kendisine bütün sınıf adına teşekkür eder ve tebrik ederim.

11- Yarının mutlu günlerine özlem duyuyorum.

12- Bu bölge coğrafî ve iklim açısından ilgi çekici özelliklere sahiptir.

13- Hiçbiri anlatılanlara inanmıyor, kendi fikrinde ısrar ediyordu.

14- Yeni durağa gelmişti ki otobüs hemen geldi.

15- Bir yıl boyunca devamlı çalışarak kazanıldı.

16- Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.

17- Dünkü toplantıda Ali bana okul arkadaşını tanıştırdı.

18- Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse ölüme hatta sara nöbetlerine yol açabilir.

19- Her yolda kalan insana yardım etmeliyiz.

20- Bu tür konuşmalar gözlerimi yaşartırlar.

21- Geçen ay yayımlanan aylık dergilerin birinde okudum, gördüm.

22- Şüphesiz ki bu sözleri bazı öğrenciler duymuş olmalı.

23- Başarısızlığını düzensiz çalışmasına borçludur.

24- Bu kitap yayınevinin ölümünün 10. yıl dönümünde ünlü şairin yüce anısına armağandır.

25- Kitap için kendisine verilen paranın eksik ve yeterli olmadığını söyledi.

26- Herkes onu görmek istemiyordu.

27- Japonya’daki arkadaşıyla on yıl boyunca karşılıklı mektuplaşmış.

28- Büyüklere gereken saygıyı göstermeli ve incitmemeliyiz.

29- Hiçbiri anlatılanları tam anladı.

30- Bu erikler çok tatlıdırlar.

31- Yanına gidin, konuşup derdinizi anlatın.

32- Bu konuda söylenenlere inanıyor, her yerde öne sürüyordu.

33- Ağaç bayramında ben de birkaç fidan ektim.

34- Her ne kadar iyi hazırlanılmışsa da istenilen sonucu alamadı.

35- Karaya yaklaşıyor mu, yoksa uzaklaşıyor muyuz?

36- Hiç kimse bu paraya bu işi yapar.

37- Erzurum’da hava sıcaklığı sıfırın altında eksi otuz dolaylarındaydı.

38- Güç ve müşkül zamanlarda üstüne düşeni yerine getirir.

39- Mutlaka bugün çocukluk arkadaşını belki arayacak.

40- Öğrencileri, teşvik etmeli, yüreklendirmeli, destek olmalıyız.

41- Şirketteki mevcut ikilik günden güne büyüyor.

42- Bu iki sınıf arasındaki ayrıcalık tespit edilemedi.

43- Yeni kaydolan öğrencilerin bu kadar çekimser davranmalarına bir anlam veremiyorum.

44- Son dakikada attığı golle takımının galip gelmesine yol açtı.

45- Sınavı düzenli çalışmasına karşın kazandı.

46- Ülkemizde bu tür ameliyatlarda ölüm şansı Avrupa’da yapılanlardan ancak yüzde bir fazladır.

47- Aşağı yukarı bundan tam iki yıl önceydi.

ANLATIM BOZUKLUKLARI UYGULAMASININ AÇIKLAMALI CEVAPLARI


1- Problemleri karşılıklı anlayış ve birlik içinde çözeceğiz.

Tamlama yanlışı, karşılıklı birlik olmaz.

2- Ekşi yiyecekleri az (yerdi), acıyı ise hiç yemezdi.

Yüklem eksikliği, "az yemezdi" gibi bir anlam ortaya çıkıyor.

3- Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile imkânsız.

Mantık yanlışı, "okumak"la "anlamak" yer değiştirmeli.

4- Önümüzdeki haftanın önemli programlarını hatırlatmaya çalıştık.

"Hatırlatma" geçmişte yaşanan olaylar için kullanılır.

5- Ben ona ağabey (derdim), o da bana kardeşim derdi.

Yüklem eksikliği.

6- Toplantıda pasta ve meyve suyu ikram edildi.

Tamlama yanlışı, "ve" bağlacı pasta suyu gibi bir yanlış ifadeye yol açıyor.

7- Biricik arzum bu yılki sınavı kazanmak ve iyi bir bölüme girmemizdir.

Kelimenin aldığı ek yanlış; "kazanmak" yerine "kazanmanız" ya da "girmenizdir" yerine "girmektir.

8- Fabrika ticarî ve polis otosu üretimine geçen yıl ara verdi.

Tamlama yanlışı; "ticarî otosu" denmez, "ticarî oto" denir.

9- Bu işi ben ve sen yapmalısınız.

Özne-yüklem uyuşmazlığı, özne birinci ve ikinci şahıs olunca yüklem I. çoğul olur, yani "yapmalıyız" denmelidir.

10- Kendisine bütün sınıf adına teşekkür eder ve (kendisini) tebrik ederim.

Herhangi bir öğenin eksikliği, sıralı cümlelerde sık karşılaşılan ve ÖSS'de en çok sorulan yanlışlıklardan biri.

11- Yarının mutlu günlerine özlem duyuyorum.

Özlem geçmişe duyulur.

12- Bu bölge coğrafî ve iklim açısından ilgi çekici özelliklere sahiptir.

"Ve" bağlacının yol açtığı yanlışlık; "coğrafî açıdan" denir. ÖSS'de genellikle sorulan bir bozukluk. Bağlaç görür görmez bu tip bir yanlışlık olup olmadığı kontrol edilmeli.

13- Hiçbiri anlatılanlara inanmıyor, (herkes) kendi fikrinde ısrar ediyordu.

Özne eksikliği.

14- Yeni durağa (yeni) gelmişti ki otobüs hemen geldi.

Yeni olan durak değil; kelime yanlış yerde.

15- Bir yıl boyunca devamlı çalış(ıl)arak kazanıldı.

Etken-edilgen fiil uyuşmazlığı.

16- Bu yasadan özel ve kamu kuruluşlarında çalışanlar yararlanacak.

Tamlama yanlışı; "özel kuruluşlar" denir.

17- Dünkü toplantıda Ali bana okul arkadaşını tanıştırdı.

"Bana tanıttı" ve "benimle tanıştırdı" denmelidir.

18- Beyin zarı iltihapları iyi tedavi edilmezse ölüme hatta sara nöbetlerine yol açabilir.

"Hatta" bağlacı daha kötü bir durum olduğunu ifade ediyor; bu yüzden "sara nöbeti" önce söylenmelidir.

19- Her yolda kalan (her) insana yardım etmeliyiz.

Kelime yanlış yerde.

20- Bu tür konuşmalar gözlerimi yaşartırlar.

Organlar özne olduğu zaman yüklem çoğul olarak kullanılmaz.

21- Geçen ay yayımlanan aylık dergilerin birinde okudum, gördüm.

Doğru bir cümle idi; ama anlatım bozukluğu vardır diye bir şartlanma söz konusu olduğu için eminim kendinizce yanlışlar bulmuşsunuzdur. Bu da ÖSS'deki soruların zorluklarından birini göstermektedir. O da doğru cümlelerde bile yanlış aramak zorunda kalınmasıdır.

22- Şüphesiz ki bu sözleri bazı öğrenciler duymuş olmalı.

Mantık yanlışı.

23- Başarısızlığını düzensiz çalışmasına borçludur.

"Başarısını" olmalı.

24- Bu kitap yayınevinin ölümünün 10. yıl dönümünde ünlü şairin (yüce anısına armağandır.

Kelime yanlış yerde.

25- Kitap için kendisine verilen paranın eksik (olduğunu) ve yeterli olmadığını söyledi.

Yardımcı fiil eksikliği.

26- Herkes onu görmek istemiyordu.

"Herkes" yerine "hiç kimse" denmeli; olumlu-olumsuz uyumsuzluğu.

27- Japonya’daki arkadaşıyla on yıl boyunca karşılıklı mektuplaşmış.

Gereksiz kelime; "mektuplaşma" zaten karşılıklı olur.

28- Büyüklere gereken saygıyı göstermeli ve (onları) incitmemeliyiz.

Nesne eksikliği.

29- Hiçbiri anlatılanları tam anladı.

"Hiç biri" yerine "herkes" ya da "anladı" yerine "anlamadı" denmeli; olumlu-olumsuz uyumsuzluğu.

30- Bu erikler çok tatlıdırlar.

Tekil-çoğul yönünden özne-yüklem uyuşmazlığı; "tatlıdır" denmeli.

31- Yanına gidin, konuşup derdinizi anlatın.

Gereksiz kelime.

32- Bu konuda söylenenlere inanıyor, (söylenenleri) her yerde öne sürüyordu.

Nesne eksikliği.

33- Ağaç bayramında ben de birkaç fidan ektim.

"Ek-" fiili tohum için kullanılır; "dik-" denmeli.

34- Her ne kadar iyi hazırlan(ıl)mışsa da istenilen sonuc(u) alamadı.

Etken-edilgen uyuşmazlığı; ya "hazırlanmışsa" ya da "sonuç alınamadı" denmeli.

35- Karaya yaklaşıyor mu, (karadan) yoksa uzaklaşıyor muyuz?

Tümleç eksikliği.

36- Hiç kimse bu paraya bu işi yapar.

"Hiç kimse" yerine "herkes" ya da "yapar" yerine "yapmaz" denmeli; olumlu-olumsuz uyumsuzluğu.

37- Erzurum’da hava sıcaklığı sıfırın altında eksi otuz dolaylarındaydı.

Gereksiz sözcük

38- Güç ve müşkül zamanlarda üstüne düşeni yerine getirir.

Gereksiz sözcük

39- Mutlaka bugün çocukluk arkadaşını belki arayacak.

Mantık yanlışı.

40- Öğrencileri, teşvik etmeli, yüreklendirmeli, (onlara) destek olmalıyız.

Tümleç eksikliği.

41- Şirketteki mevcut ikilik günden güne büyüyor.

Gereksiz sözcük

42- Bu iki sınıf arasındaki ayrıcalık tespit edilemedi.

Birbiriyle karıştırılan kelime; "ayrıcalık" himaye anlamına gelir; burada "farklılık" denmeli.

43- Yeni kaydolan öğrencilerin bu kadar çekimser davranmalarına bir anlam veremiyorum.

Birbiriyle karıştırılan kelime; "çekingen" denmeli.

44- Son dakikada attığı golle takımının galip gelmesine yol açtı.

Yanlış anlamda kullanılan kelime; "yol aç-" olumsuz işler için kullanılır.

45- Sınavı düzenli çalışmasına karşın kazandı.

"Karşın" deyince "kazanmadı" demesi gerekirdi.

46- Ülkemizde bu tür ameliyatlarda ölüm şansı Avrupa’da yapılanlardan ancak yüzde bir fazladır.

"Şans" yerine "ihtimal" denmeli, yanlış anlamda kullanılan sözcük.

47- Aşağı yukarı bundan tam iki yıl önceydi.

Mantık yanlışlığı.